De anatomie van vogels in Naturalis - tot in de kleinste details

Katrina de Grouw met het weer in elkaar gezette skelet en haar tekening van een trap, een loopvogel. Foto Naturalis

Janneke Dijke
Leiden

Amy, zo noemde Katrina van Grouw haar eend. Haar dode eend welteverstaan, die ze uitgebreid getekend heeft, zonder veren. Haar botten, het complete skelet, spieren, huid, alles legde de Britse vast op papier.

Amy was de eerste van tweehonderd vogels die Van Grouw tekende voor het boek ’De ontvederde vogel’. In het boek komen kunst en wetenschap samen. Het is het rijkst geïllustreerde boek over vogelanatomie ooit gemaakt. Zondag geeft Van Grouw een Engelstalige lezing in Naturalis over het boek en de totstandkoming ervan.

,,Ik tekende altijd levende vogels’’, vertelt Van Grouw, kunstenares van beroep en getrouwd met Nederlander Hein van Grouw. ,,Maar om dieren zo perfect mogelijk te tekenen, moet je hun anatomie bestuderen.’’

Elk botje los

Die gedachte is het begin van het verhaal van Amy, de dode eend die Van Grouw op het strand vond. Acht maanden deed de Britse erover om haar te tekenen. ,,Ik haalde al haar veren eraf, haar spieren en haar huid. Ik tekende alles. Elk botje haalde ik los. Daarna zette ik haar weer in elkaar. Als je acht maanden zo intensief met een beestje werkt, ook al is het dood, dan krijg je een band. Toen heb ik haar maar een naam gegeven. Ze werd Amy.’’

Na acht maanden had Van Grouw de eend gedetailleerder getekend dan ooit iemand voor haar. In 25 jaar tijd tekende ze nog tweehonderd vogels, die van over de hele wereld werden opgestuurd. Allemaal waren ze eerder een natuurlijke dood gestorven.

Het project duurde zo lang omdat Van Grouw niet eerder een uitgever vond die haar werk wilde publiceren. ,,Niemand had dezelfde visie. Dit is nog nooit gedaan en uitgevers durfden het niet aan.’’ Tot twee jaar geleden de Princeton University Press de sprong wel waagde. De kritieken zijn lovend en inmiddels is het boek in het Nederlands vertaald. ,,Voor wetenschappers is het interessant, want nooit eerder is de anatomie van vogels zo gedetailleerd weergegeven. Maar ook gewone mensen vinden het boek mooi’’, zegt Van Grouw.

En Amy? Hoe is het met haar? ,,Ik heb haar nog steeds. Haar skelet staat bij me thuis in een glazen schaal. Je neemt niet zo gauw afscheid van zo’n beestje’’, zeg Van Grouw lachend.

Lezing

De (Engelstalige) lezing van Katrina van Grouw is zondag 25 mei om 15.00 in Naturalis. De toegang is gratis. De lezing is onderdeel van de Vogelweek van het museum. Meer activiteiten die deze week worden georganiseerd zijn te vinden op www.vogelweek.nl.

Meer nieuws uit Leiden

Net Binnen

Ombudsteam

Ons Ombudsteam springt in de bres voor de consument.