(Lees hier: D66 stelt minister vragen over bioloog Rik)

Vijf vragen over het onderwerp.

Akkerbouwers spuiten gewasbeschermingsmiddelen om te voorkomen dat hun oogsten worden aangevreten door schimmels en insecten of worden verstikt door onkruid. Hoe weten ze hoe ze moeten spuiten?

Een boer die gewasbeschermingsmiddelen wil spuiten, moet tenminste een keer per jaar op cursus om ’geaccrediteerd’ te zijn. Onder meer de voedsel- en warenautoriteit NVWA controleert of de boeren die cursussen volgen. Ze worden gegeven door LTO Nederland, maar vooral door de producenten van de landbouwgiffen, zoals Monsanto en Bayer. Die bedrijven hebben ook adviseurs in dienst, die regelmatig bij akkerbouwers op het erf komen om uit te leggen hoe de middelen werken.

Hoe voorkomen boeren dat ze te veel gif spuiten?

Als ze zich aan de regels houden, gaan ze ervan uit dat ze dat niet doen. Ze lezen de gebruiksaanwijzing, laten stroken land tussen de sloot en het gewas onbebouwd, en gebruiken speciale ’driftarme’ spuitdoppen die voorkomen dat sproeinevel in de sloten waait. Navraag bij akkerbouwers leert, dat zij in elk geval zelden of nooit de Atlas Bestrijdingsmiddelen in Oppervlaktewater van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden raadplegen, laat staan de app pestinfo.nl van Rik. Deze informatie is vooral bedoeld voor waterbeheerders.

De app pestinfo.nl komt op lagere meetwaarden uit dan de Bestrijdingsmiddelenatlas. Waarom dat is, is onbekend. Advocaat Ferre van de Nadort van Rik vermoedt dat boeren in de land- en tuinbouw zijn benadeeld. Als zij meer gif hadden mogen spuiten, hadden zij ook hogere opbrengsten gehad, is zijn suggestie. Is dat zo?

Waarschijnlijk niet. De middelen zijn zo goed, dat zij onder normale omstandigheden insecten, schimmels en onkruiden onder controle houden. Boeren hanteren altijd ’schadedrempels’. Maar soms zijn er calamiteiten: uitbraken van aardappelziekte bijvoorbeeld. Dan wil een boer graag extra spuiten en dat mag dan niet altijd. Vermoedelijk hadden BASF, Bayer en Monsanto en anderen meer middelen kunnen verkopen; zij zijn mogelijk wel benadeeld.

Op basis van de Bestrijdingsmiddelenatlas kunnen waterschappen boeren beboeten, als meetwaarden worden overschreden. Worden boeren weleens beboet?

De boeren die wij hebben gesproken, kennen er geen voorbeelden van.

Zijn er alternatieven voor gewasbeschermingsmiddelen?

Boeren mopperen dat de overheid te veel focust op deze middelen en te streng normeert, waardoor ze niet goed met nieuwe ideeën durven te experimenteren. Maar alternatieven zijn er wel. In de glastuinbouw zijn biologische bestrijdingsmiddelen al lang heel populair. Steeds meer boeren planten bloemrijke akkerranden, die plagen weghouden.