De schapen vervangen voor een deel de maaimachines. ,,Het is een proef’’, zegt de herder. ,,Een opstapje. We zijn er twaalf dagen in 2016. Dat is opzettelijk niet veel, want op deze manier komt de gemeente erachter hoe het allemaal gaat en hoe de bewoners ermee omgaan.’’

Kaag en Braassem staat zichzelf er graag op voor een ’recreatieve gemeente’ te zijn. De schapen geven een ’recreatief beeld’, stelt Kaag en Braassem. Daarnaast heeft het voordelen voor de natuur. De gemeente vroeg aan andere dorpsbesturen hoe de schapen hun werk doen. De conclusie: de overlast van schapen is minimaal en bomen worden door de herder beschermd. Het gras ziet er dan misschien wat ’piekerig en plukkerig’ uit na de ronde van de schapen, maar voor het beheer is dat geen bezwaar.

Houxum is ondernemer. Hij verdient zijn brood met zijn bedrijf Schapen aan het werk. De herder komt met zijn kudde in de hele Leidse regio. Hij doet alles te voet, maar Kaag en Braassem is zodanig uit de slinger dat de grazers met een vrachtwagen worden gebracht. Houxum en zijn honden begeleiden ze langs de route: Leiderdorp, Oud Ade, Rijpwetering, Nieuwe Wetering, Braassemerdreef, Alkemadelaan, Hoogmade, Alphen aan den Rijn. Dat lukt niet in één dag.

,,’s Nachts zet ik de schapen in nachtvakken’’, legt Hoexum uit. ,,Veel mensen denken dat ik er bij blijf, maar ik slaap dan gewoon thuis. De dag erna gaan we verder. Met deze route ben ik ongeveer vier dagen bezig.’’ Hij komt dit parcours drie of vier keer doen in 2016.

Waarom vindt hij zijn Kempische heideschapen beter dan een machine? ,,Een schaap is selectief. Hij begin met het lekkerste: het gras. Net als ik in een restaurant met het vlees begin. Zo kun je ze sturen.’’ Dat geeft Houxum de kans om bepaalde planten te beschermen. ,,Ik zie het als een uitdaging om orchideeën terug te laten komen. Over die en andere planten span ik netten.’’

De schapen gaan in april aan de slag in Kaag en Braassem. Volgende week komen ze alvast een rondje maken door het Ghoybos bij Oud Ade. Dat is eenmalig.