Geruime tijd was onduidelijk wat de oorzaak was voor de stijging van het grondwaterpeil. Twee uitvoerige onderzoeken door een gespecialiseerd bedrijf wezen uit dat de plaatsing van damwanden, infiltratie van hemelwater in de grond en extreme neerslag bijdroegen aan het probleem. Maar de voornaamste aanleiding vormde de aanleg van het kustwerk en het opspuiten van het strand.

Normaal zou ook bij een stevige betonnen constructie als dijk-in-duin het water op een natuurlijke wijze moeten wegvloeien. Bij de aanleg van het kustwerk in 2007 bleef een dikke kleilaag onopgemerkt. Langeslag wil dat geenszins als een fout betitelen. ,,Er is destijds zeer degelijk gekeken naar wat er in de grond zit. Je kunt voorstellen dat als je volgens de beste kennis tot een bepaalde diepte boort en zoiets zit lager, dat je het dan niet ziet.’’ Bovendien was er nauwelijks aanleiding te denken dat zoiets de afvoer zou blokkeren. De bodem direct bij de kust bestaat immers goeddeels uit zandgrond. ,,Dan zie je toch hoe lastig de natuur soms kan zijn’’, zegt de hoogheemraad. ,,Je verwacht niet in een zandig gebied hiermee te maken te krijgen.’’

Het beeld dat bij de aanleg van het kustwerk in Katwijk geleerd zou zijn van de fouten in Noordwijk, klopt volgens Langeslag niet. ,,Uit de studies in Katwijk bleek dat het verstandig was drainage aan te brengen. In Noordwijk is die noodzaak toen niet gebleken.’’ Toch kan er van de Noordwijkse bevindingen geleerd worden bij toekomstige kustversterkingsprogramma’s, in binnen- en buitenland. Betere meetapparatuur en verbetering van de kennis moet herhaling van dit probleem voorkomen.

Hoe de overlast in Noordwijk kan worden verminderd is nog in onderzoek. Hoewel de gemeente vorige week bekend maakte dat een diepe drainage aan de boulevard moet bijdragen aan een constanter grondwaterpeil, praat Langeslag nog over ’een aantal opties’. ,,Die zijn nog in studie, want we willen helderheid hebben over het effect van een maatregel, de aanlegtijd en overlast bij het aanleggen en de exploitatiekosten.’’ In december zal dat naar verwachting bekend zijn.

Naast die duurzame, technische oplossing moet dan ook de procedure voor de schadeafwikkeling rond zijn. Verschillende partijen dragen daaraan naar rato bij. De kustverdediging zorgde voor de grootste stijging van het grondwaterpeil en dus is het logisch dat de grootste bijdrage komt uit het kustverdedigingsprogramma. Een onafhankelijke schade-adviescommissie gaat de afzonderlijke claims van gedupeerden - zo’n dertig - beoordelen. ,,Dan wordt bekeken in hoeverre die schade valt toe te rekenen aan overheidspartijen en in hoeverre er sprake is van eigen verantwoordelijkheid.’’

Wat de totale schadeafwikkeling en de oplossing voor het waterprobleem uiteindelijk gaan kosten, kan Langeslag nu nog niet inschatten.