Vraagstukken als deze stonden gisteren op de agenda bij de werkconferentie Redesigning Learning Spaces in kasteel Oud Poelgeest, georganiseerd door en voor medewerkers van Universiteit Leiden.

De aanleiding van de bijeenkomst is een nieuwe onderwijsvisie van de universiteit die, zoals vice-rector Hester Bijl in een videoboodschap aan de toehoorders uitlegt, steeds meer gericht is op activerend onderwijs. Het is de vraag hoe de inrichting van universiteitsgebouwen daarop kan worden aangepast. „Er zijn al goede initiatieven”, vertelt Harriët Sjerps, onderwijsadviseur en verantwoordelijk voor de organisatie van de werkconferentie. Het Wijnhavencomplex in Den Haag heeft al nieuwe collegeruimtes gericht op activerend onderwijs en samenwerken en de faculteit Archeologie heeft bijvoorbeeld een cafetaria die eenvoudig te gebruiken is als lesruimte.

Ook op de Zuid-Engelse universiteit van Exeter zijn ze de afgelopen jaren al een eind gekomen, vertelt spreker Jacqueline Bagnall op de conferentie. Niet-gebruikte leslokalen zijn niet meer op slot, maar toegankelijk voor groepswerk. En een licht oplopende collegezaal met een gangpad in het midden voor de docent, werkt veel beter dan een grote zaal waarin de studenten voornamelijk achterin gaan zitten. „Een ruimte bepaalt hoe betrokken studenten zich voelen”, zegt Bagnall.

Ondertussen staan in Leiden de ontwikkelingen niet stil. Tegen de achtergrond van de afgeschafte basisbeurs en het geld dat daardoor beschikbaar is gekomen ten behoeve van het onderwijs, moet de universiteit nadenken over hoe ze dat geld het beste kan investeren. Voor de herinrichting van het P.J. Veth-gebouw van de faculteit Geesteswetenschappen werd goed geluisterd naar de docenten, maar ook naar studenten, onderwijsondersteuners en betrokkenen bij het gebouw. „We hebben de focus op IT losgelaten en ingezet op interactie”, legt spreker Marjana Rhebergen uit.

„Het is het didactische programma dat een nieuwe inrichting tot een succes maakt. Vaak wordt de ruimte maar voor tien procent gebruikt waar het voor bedoeld is”, reageert een deelnemer. Een ander vult kritisch aan: „Het hebben van kleinere zalen betekent in het algemeen dat er meer colleges gegeven moeten worden. Dat brengt kosten met zich mee.” De organisatie van Redesigning Learning Spaces is blij met de opmerkingen. „We willen hier ontdekken hoe ver we zijn en hoe we samen kunnen komen tot een plan dat de nieuwe onderwijsvisie ondersteunt. Vandaag is het startpunt.”