Dat is gunstig voor de baby, legt Smit uit. Donderdag promoveert zij op haar onderzoek. ,,Als een kind geboren wordt, gaat het van de foetale circulatie naar de pulmonale circulatie. Van de baarmoeder, waar het primair op de placenta leeft, naar buiten, waar de longen die rol overnemen.’’ In die overgangssituatie moet je de navelstreng niet te snel afknippen, stelt Smit.

,,Doe je dat snel, voordat het kind goed heeft doorgehuild en voordat de longen zich ontplooien, dan gaat ter compensatie de hartslag enorm omhoog. Bij onze methode blijft de hartslag mooi rustig.’’

In het onderzoek van Smit werd een zogeheten saturatiemeter gebruikt om dit verschil te meten. Zeven verloskundigenpraktijken in Leiden en omgeving werkten mee. De betrokken verloskundigen gebruikten de meter bij de geboorte van 138 baby’s.

Huid op huid

De baby’s werden, zoals dat in Nederland gebruikelijk is, direct na de geboorte op de moeder gelegd, zodat er huid-op-huidcontact was. De navelstreng werd niet meteen doorgeknipt, maar pas na een minuut of drie. Tegelijkertijd mat de verloskundige met behulp van de meter de zuurstofconcentratie en de hartslag.

Smit vergeleek deze resultaten met die van een internationale controlegroep. ,,Van deze baby’s is bekend dat ze direct afgenaveld werden en op een onderzoekstafeltje werden gelegd. Het verschil is indrukwekkend.’’

De baby’s uit de controlegroep hadden de eerste minuten een veel hogere hartslag. Ook begonnen zij hun leven met een lagere zuurstofconcentratie dan de kinderen uit Smits onderzoek. Dat trok uiteindelijk wel bij. ,,Maar je wilt dat de start van een kind zo optimaal mogelijk is, en dit is zeer waarschijnlijk te beïnvloeden door laat af te navelen en het kind direct op de borst van de moeder te leggen.’’

Moeilijk

De saturatiemeter zou een vast attribuut moeten zijn in de tas van de verloskundige, concludeert Smit. ,,Wij als verloskundigen kunnen een kind heel goed beoordelen door onder andere naar de kleur te kijken, maar uit onderzoek blijkt dat het vaak toch moeilijk is. Bij een thuisbevalling kan het lastig zijn als je in een kamer bent met blauwe wanden, rode gordijnen en een geel dekbed. De klinische blik van de verloskundige blijft het belangrijkst, maar zo’n apparaat kan je wel helpen als je twijfelt.’’ De meter leidde niet tot onnodige verwijzingen naar de kinderarts. Het meten is eenvoudig, met behulp van een bandje om de pols, waarbij de baby op de borst van de moeder blijft liggen. ,,Bovendien zijn ze betaalbaar. Zo’n meter kost rond de 500 euro.’’

Vroedvrouwenhart

Smit heeft een echt ’vroedvrouwenhart’, zegt ze. ,,Ik heb een voorkeur voor een zo natuurlijk mogelijke bevalling. Het is mijn wens de verloskunde nog beter te maken, zonder het onnodig te medicaliseren.’’ Vanuit die achtergrond onderzocht ze het verloop van verloskundige spoedgevallen. Een groep verloskundigen meldden een jaar lang al hun calamiteiten.

Smit verzamelde 198 gevallen, waarvan hevig bloedverlies direct na de bevalling het meest voorkwam. ,,De uitkomst is geruststellend. Hevig bloedverlies moet je niet thuis hebben, maar als het gebeurt, dan ben je in goede handen. We hebben goed opgeleide verloskundigen, een goed wegennet, goed ambulancepersoneel en goede samenwerking met gynaecologen. Alle vrouwen uit mijn onderzoek kwamen in heel redelijke conditie in het ziekenhuis aan en zijn goed hersteld.’’