Torso van farao in Leiden blijkt kop te hebben in Chicago: ’Het stond in een ongeopende brief’
Een torso van een farao uit het oude Egypte heeft opeens een hoofd gekregen. Een museum in Chicago bleek het hoofd dat naadloos past op het beeld in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, in bezit te hebben.
Een ongeopende brief zette de Leidse Egyptologen Lara Weiss en Rob Demarée op het juiste spoor. ,,Het is een ongelooflijk verhaal’’, zegt Weiss in een toelichting. ,,Het is bijna materiaal voor een film of een boek.’’
Na het overlijden van Egyptoloog prof. Joris Borghouts twee jaar geleden werd in zijn nalatenschap een ongeopende brief ontdekt. ,,Het is iedereen een raadsel waarom die brief uit 1987 nooit geopend is’’, aldus Weiss. Zij maakt de envelop open en treft een brief aan van Thomas Logan, destijds hoofdconservator van de Egyptische collectie van het Oriental Institute Museum in Chicago.
Suggestie
Logan oppert in de brief dat de kop van farao Ramses VI (1144-1137 v.Chr.), die zich in zijn museum bevindt, heel goed zou kunnen passen op het torsobeeld in Leiden. Deze suggestie laat Weiss en Demarée niet los. Zij zoeken contact met Chicago om dit idee voor te leggen.
Na het nodige passen en meten op afstand concluderen ze gezamenlijk dat de torso en de koningkop met zekerheid bij elkaar horen. De breukvlakken passen precies op elkaar. Torso en hoofd zijn in exact dezelfde verhoudingen gemaakt. Bovendien loopt er een tekst in hiërogliefen, met lofzang op de koning, door vanaf het achterhoofd tot over de rug van de torso.
Coronacrisis
,,Door de coronacrisis is het helaas nog niet gelukt om ze fysiek bij elkaar te brengen’’, zegt Lara Weiss. ,,We werken nu aan een 3D-scan en daarna wellicht aan een 3D-print. Het zou fantastisch zijn om kop en torso van het granieten beeld weer te herenigen. Ik kan me voorstellen dat we daarover in gesprek gaan met het museum in Chicago.’’
(Tekst gaat door onder de foto)
Het beeld is circa 1.80 meter groot geweest. Waarschijnlijk stond het ooit in een tempel voor de god Amon in Thebe. Op een gegeven moment is het in stukken geslagen, waarna hoofd, torso en benen van elkaar zijn gescheiden. Het hoofd is in 1929 in Egypte aangekocht voor het Oriental Institute Museum in Chicago.
De torso is in Egypte gekocht door een kunstliefhebber uit Amsterdam en in 1941 doorverkocht aan het Rijksmuseum van Oudheden. Waar de benen van het beeld zich bevinden, is niet bekend.
Benen
,,Dat wordt de volgende stap: de benen vinden’’, zegt Egyptoloog Weiss. ,,Het was een staand figuur met het linkerbeen naar voren. We kennen het materiaal, de kleur en de breuklijn. Toch zal het lastig zijn om de benen te vinden. Benen zonder bijbehorende romp worden zelden tentoongesteld en daarom ook vaak niet goed beschreven.’’
De circa 75 kilo wegende torso is tot zondag 28 februari te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.