Het huisje is beroemd over de hele wereld. Toeristen laten zich er graag fotograferen. Dat heeft vooral ook met de historie van de Groenhazengracht te maken. De gracht tussen het Rapenburg en de Witte Singel is vernoemd naar de Vlaamse hoerenmadam met de bijnaam Groen Haasje, die altijd groene kleren droeg. In het pand op nummer 3 zat haar bordeel. De roze kleur in de rosse buurt van Leiden zou daarom zeer toepasselijk zijn.

(Tekst gaat door onder de foto)

Eros de Vink begon vorige maand aan de klus en hing een doek aan de steiger met de tekst ’Blijft het roze huisje straks nog roze?’ Dat schoot de Leidse amateurhistoricus Sjoep de Jong enigszins in het verkeerde keelgat. In zijn blog ’Kijk Leiden’ stelde hij de zin en onzin van historisch kleurenonderzoek aan de kaak. De Jong vroeg zich af of de vergaarde kennis dwingend en bepalend moet zijn. ’De kleurkeuze kan buitengewoon triviaal geweest zijn’, stelt hij. ’Die kan bijvoorbeeld bepaald worden door de pot die toevallig voor handen was. Bij een klein arbeidershuisje, zoals het Roze Huisje, moet je dat zeker niet uitsluiten’. Dat het huisje tot een veel gefotografeerd icoon is uitgegroeid, acht De Jong veel bepalender. ’Voor de huidige Leidenaar is die roze kleur toch een dwingend onderdeel van dat huisje geworden’.

Verstikkend

Voor Erfgoed Leiden en omstreken is de originele kleur wel bepalend. De stichting begeleidt de restauratie die in opdracht van de bewoonster wordt uitgevoerd. De Vink verwijderde de dikke verflagen die ’verstikkend’ hebben gewerkt op de stenen en het voegwerk. In de loop der jaren was niet bepaald zachtzinnig met het pand omgesprongen. ’Ontbrekend voegwerk en scheuren in de bakstenen zijn in de jaren gedicht met siliconenkit. Lacunes in de stenen werden uitgevuld met hard cement’, valt op de website van het bedrijf te lezen. Specialisten gaan op traditionele wijze kalkmortels gebruiken om de voorgevel van het grachtenpand technisch weer in orde te krijgen.

Een duik in de archieven leerde dat het huisje tot achterin de vorige eeuw niet roze was. Op een foto uit 1987 is te zien dat de steenlaag overduidelijk rood was en ook onderzoek in een laboratorium wijst op rode verflagen. De Vink houdt het op verkleuring door de zon. ’Bij rode auto’s is over de jaren heen vaak een verkleuring te zien. Door langdurige blootstelling aan zonlicht verbleekt het rood langzaam tot roze’, is de verklaring.

Rosse Huisje

In de loop der jaren is mogelijk de kleur roze als origineel aangeduid. Volgens De Vink geeft dit ’extra gelaagdheid aan de geschiedenis aan het Rosse Huisje van Groen Haasje. Hoe fraai zou het zijn als het beroemde Leidse grachtenpandje zijn originele steenrode kleur weer krijgt’.

De restaurateur laat weten dat het niet uitgesloten is, dat het huisje eerst rood wordt geverfd, maar daarna alsnog een laag roze verf krijgt. ,,Erfgoed Leiden wil het origineel, maar de bewoonster heeft wat argumentatie om het weer roze te maken. Binnenkort gaan we proefstukken aanbrengen die de verschijningsvorm aanduiden. Er komen sowieso verwijzingen in dat het ooit rood is geweest. Het moet een oplossing zijn waar iedereen blij van wordt’’, zegt de Leiderdorper.

De Vink heeft nog even nodig om de klus af te maken. ,,Historische mortel heeft een vrij lange tijd nodig om te drogen. De minerale verfstof die we aanbrengen en die veel CO2 opneemt om het duurzaam te maken, ook. De verwachting is dat het huisje deze zomer in volle glorie te zien zal zijn.’’