Sinds 1780 werd de befaamde jenever van Hartevelt op deze plek gefabriceerd. Pas in 1968 verdween de distilleerderij uit het Leidse straatbeeld. Na jaren van leegstand trok homobelangenorganisatie COC in 1985 in het pand aan de Langegracht.

,,Het is echt onze thuisbasis’’, vertelt Alex van der Slot als beheerder van het pand. ,,Er zijn hier voorlichtingsavonden en gespreksgroepen, maar befaamd zijn onze baravonden op vrijdag en zaterdag. Helaas is het door de coronamaatregelen nog steeds stil op die avonden. Onze bezoekers willen dansen en niet stil op een stoel blijven zitten. Het heeft geen zin om open te gaan. We teren voorlopig in op onze reserves.’’

Regenboogwandeling

Omdat er tijdens de Open Monumentendagen geen opeenhoping van bezoekers mag ontstaan, is besloten om in Leiden een aantal wandel- en fietstochten uit te zetten. Op die manier verspreiden de bezoekers zich vanzelf over de stad. Een van die wandelingen is de zogeheten Regenboogwandeling en die voert langs plekken die van belang zijn geweest voor homobeweging in Leiden.

Peter van Eeten is de samensteller van deze route. Hij was in 1968 een van de oprichters van de Leidse Studenten Werkgroep Homofilie, een van de voorlopers van het COC. ,,We hebben nogal door de stad gezworven voordat we op de Langegracht definitief onderdak vonden’’, vertelt hij.

De wandeling voert langs een aantal van die plekken. Ook gaan wandelaars langs het pand waar ooit de Klikspaan zat, het eerste homocafé van Leiden. Andere homovriendelijke kroegen als Odessa (inmiddels gesloten), de Hooykist en De Roze Beurs staan eveneens op het programma.

Volière

,,Het aantal cafés voor deze doelgroep neemt af’’, concludeert Van Eeten. ,,Vroeger had je ze nodig om elkaar te ontmoeten. Tegenwoordig zijn er digitale manieren om een date te scoren. Dat vind ik wel jammer, ook voor onze zichtbaarheid in het straatbeeld.’’

Wie vroeger in het geniep gelijkgestemden wilde ontmoeten, kon zich ook ophouden bij de volière in het Plantsoen. Dat was een beruchte homo-ontmoetingsplek, net als het gebied rond molen De Valk. ,,Als je pech had, werd je door de politie opgepakt. Zo verbood de wet dat je als 21-jarige man seks had met een jongere man, ook al was hij 19 of 20. Voor hetero’s was dat wel toegestaan. Het was dus je reinste discriminatie.’’

Politiebureau

Zelf is Peter van Eeten ook wel eens door de politie opgepakt en moest hij een nacht op het bureau doorbrengen. Het politiebureau aan de Zonneveldstraat mocht wat hem betreft daarom ook niet ontbreken in de Regenboogwandeling.

,,We hebben niet voor niets voor onze rechten gevochten’’, zegt Van Eeten. Alex van der Slot vult aan: ,,Daarom is het belangrijk dat het COC op een zichtbare plek in de stad zit. Er wordt geregeld iets onvriendelijks geroepen vanuit voorbijrijdende auto’s, maar wij zullen altijd het gesprek aangaan. We moeten ons niet laten regeren door angst, maar moed tonen.’’

Meer informatie: www.openmonumentendagenleiden.nl