Spinozapremies, prijzen ter waarde van 2,5 miljoen euro, gaan dit jaar naar immunoloog Maria Yazdanbakhsh van het LUMC en naar elektrochemicus Marc Koper van de Universiteit Leiden. Psycholoog Judi Mesman, ’dean’ van het Leiden University College in Den Haag, krijgt de Stevinpremie, voor onderzoek met ’grote maatschappelijke impact.

De Spinoza- en Stevinpremies zijn de hoogste wetenschappelijke prijzen die Nederland te vergeven heeft. Ze staan daarom ook wel bekend als de ’Nederlandse Nobelprijs’. Ze zijn bestemd voor onderzoekers die ’uitmuntend, baanbrekend en inspirerend werk hebben gedaan’. Bijna altijd gebruiken de laureaten het prijzengeld om hun onderzoeksteam te vergroten, door promovendi en jonge postdoc-onderzoekers aan te nemen om zo hun onderzoek te kunnen versnellen of verdiepen.

In totaal heeft NWO dit jaar zes prijzen te vergeven. Behalve naar de drie Leidse onderzoekers gaan er ook Spinozapremies naar hoogleraar Media en digitale samenleving José van Dijck van de Universiteit Utrecht en hoogleraar Quantum-nanowetenschappen Lieven Vandersypen van de TU Delft. Een tweede Stevinpremie is bestemd voor hoogleraar Security, Privacy en Identity Bart Jacobs van de Radboud Universiteit Nijmegen.

NWO vraagt jaarlijks ’een beperkt aantal personen’ om onderzoekers voor te dragen voor een premie. Dit jaar waren dat er ’circa 25’, meldt NWO. Op basis hiervan maakten de twaalf leden tellende Spinoza- en Stevincommissies een shortlist, die zij bespreekt met buitenlandse onderzoekers voor een uiteindelijke oordeel. In totaal telt Nederland nu 101 onderzoekers die ooit een Spinoza- of een Stevinpremie hebben ontvangen.