Stemlokalen ook in maart langer open; briefstemmen voor 70-plussers is ter ziele
Briefstemmen is niet meer mogelijk bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart.© ANP/Remko de Waal
Voor de gemeenteraad komen er dit jaar ook ’coronaverkiezingen’, waar stemgerechtigden al kennis mee hebben gemaakt toen ze voor de Tweede Kamer gingen stemmen. Dus op maandag al een select aantal stembureaus open, kuchschermen, looproutes en de mogelijkheid je eigen rode potlood mee te brengen. Of juist het uitgereikte exemplaar als aandenken te mogen houden. Van het foutgevoelige briefstemmen voor 70-plussers is afscheid genomen.
Gemeenten zijn al maanden met de voorbereidingen bezig en recruteren van bezetting voor de stemlokalen. Een gemeente als Gooise Meren heeft daarvoor vierhonderd burgers nodig. ,,Er hebben zich duizend mensen aangemeld’’, zegt Tom Scherder van die gemeente. Geen zorgen dus over personeelstekort. ,,We zullen eerder mensen teleur moeten stellen. Komen we tekort vanwege uitval door bijvoorbeeld corona, dan hebben we een reservelijst met zeshonderd namen. Al die mensen is al gevraagd of ze wat te doen hebben op 16, 17 of 18 maart.’’
De beloning verschilt per gemeente en per taak van de leden van het stembureau. Zij varieert van 100 tot 150 euro. Een teller krijgt vaak 40 euro.
Alle gemeenten bieden op maandag en dinsdag de kiezers gelegenheid hun stem uit te komen brengen, omwille van de spreiding van het bezoek. Daarvoor gaat een select en kleiner aantal lokalen open. Op verkiezingsdag 18 maart zijn in Gooise Meren bijvoorbeeld 32 stembureaus open, op de maandag en dinsdag daarvoor zeven. Die zijn anders dan vorig jaar bij de Kamerverkiezingen langer open. Niet tot zes uur maar tot ’s avonds negen uur.
Afgeschaft
Tegenover die verruimde openingstijden staat wel, dat het briefstemmen voor zeventigplussers is afgeschaft. Het aantal volmachtstemmen dat men uit mag brengen is van drie weer teruggebracht tot twee, wat usance was.
De routines zijn geregeld in de ’Tijdelijke wet verkiezingen covid-19’. De looptijd van die wet is vorig jaar door de Kamers verlengd tot 1 juli. Mondkapjes, kuchschermen, looproutes en geregeld schoonmaken van stemhokjes zijn ook weer voorgeschreven, evenals een vierde stembureaulid dat aanwezig zal zijn als gastheer/gastvrouw en toeziet op de maatregelen die in maart van kracht zijn. Zowel kiezers als leden van het stembureau vullen een gezondheidscheck in. Wie niet alle vragen met ’nee’ kan beantwoorden, wordt geacht het stemlokaal niet te betreden.
Het rode potlood zit ook dit jaar niet meer met een kettinkje in het stemhokje vast. Iedere kiezer krijgt een fris exemplaar, of mag met eigen potlood aan de gang. Wel op voorwaarde dat het rood kleurt.
Gemeenten is ook meer tijd gegeven om de uitslagen vast te stellen. De nieuwe gemeenteraden treden niet acht dagen na de verkiezingen aan voor hun installatie, maar twee weken er na, op woensdag 30 maart.