Dat blijkt uit onderzoek van NRC op basis van gesprekken met dertig betrokkenen, en documenten zoals interne rapporten, roosters, loonstroken en beeldmateriaal. Opdrachtgever provincie Zuid-Holland, medeverantwoordelijk voor de veiligheid in de tunnel, zegt geschrokken te zijn en beraadt zich op stappen.

Sinds 2017 werkt de provincie aan de RijnlandRoute, een nieuwe snelweg tussen de A4 en de A44. Hierin is de ruim tweeënhalve kilometer lange Corbulotunnel het paradepaardje.

Er waren de afgelopen vier jaar zeventien ongevallen „met verzuim” in en rond de tunnel, staat in een intern ongevallenoverzicht van de hoofdaannemer. In 2019 overleed een Poolse bouwvakker bij het in elkaar zetten van de tunnelboormachine. In het vertrouwelijk onderzoeksrapport staat dat tijdsdruk, slechte communicatie, gebrek aan instructie en het meermaals ontbreken van „het juiste of goed functionerend gereedschap” aan het ongeluk hebben bijgedragen. De opleiding van medewerkers was „onvoldoende voor het uitvoeren van de toebedeelde taken”. Uit roosters blijkt dat de – veelal Portugese en Poolse – bouwvakkers onder de grond in diensten van twaalf uur soms zeven dagen of nachten aaneen werkten: ruim tachtig uur per week.

Dat is in strijd met de arbeidstijdenwet, zegt bestuurder Ben Bleumer van vakbond FNV als hij de roosters desgevraagd bekijkt. „Een werknemer mag niet meer dan zestig uur per week werken.” De bouwcao is nog strenger dan de wet. Als een aannemer toch wil dat langer wordt doorgewerkt, moet hij dat afspreken met de vakbonden, zegt Bleumer. „Dat hebben de hoofdaannemer en het uitzendbureau hier niet gedaan. Ze zijn ver buiten hun boekje gegaan.”

Hoofdaannemer Comol5 zegt in een reactie dat de roosters zijn gebaseerd op in overleg opgestelde roosters bij eerdere tunnels, maar kan dit niet aantonen. Het bedrijf herkent de onveilige werksfeer die ex-werknemers schetsen niet. Veiligheid is het belangrijkste dat er is in de bouw, zegt de projectdirecteur.

Ook rammelde de betaling aan de bouwvakkers. Zo kregen zij geregeld hun salaris te laat. Uitzendbureau Oranjegroep wijt dit aan een wisseling van het betaalsysteem. Wat te weinig werd betaald, is volgens het bedrijf gecorrigeerd met nabetalingen. Het zegt „werkgever op afstand” te zijn, waardoor het geen zicht heeft op de activiteiten op de bouwplaats.

Lees meer bij NRC.