Liederen uit Oekraïne klinken in Leiden, een ongemakkelijk toeval
Trio SonCe.© Publiciteitsfoto
Dat juist op deze zondag Oekraïense volksliederen te horen waren bij De X in Leiden was een ongemakkelijk toeval.
Het Trio SonCe rond vocaliste Maryana Golovchenko bracht vorig jaar het album ’Five seasons’ uit, dat de basis vormt voor hun huidige optredens. In zijn volkliederen onderscheidt Oekraïne zich niet alleen door de taal, maar ook juist vanwege de structuur en zangtechnieken van zijn buurlanden.
Het trio plaatst met zijn instrumentatie de bijzondere klankeigenschappen van de Oekraïense tradities in een breder, globaal kader. Golovchenko begint steevast met een traditioneel volkslied, dat meteen aan muzikale gelaagdheid wint door de cello van Pau Sola Masafrets en de kaval (een fluit die vooral bespeeld wordt in de Balkan en Turkije) van Cengiz Arslanpay.
Masafrets (Catalonië) en Arslanpay (Nederland) hebben vooral naam gemaakt in de geïmproviseerde muziek, waardoor ze ook een breed arsenaal aan potentiële interventies tot hun beschikking hebben. Arslanpay gebruikt ook mooi gedoseerd een modulaire synthesizer, waarmee af en toe ook de meerstemmigheid van de Oekraïense volkmuziek wordt gesuggereerd. Masafrets kan met zijn cello niet alleen harmonische lagen toevoegen, ook ritmisch versterkt hij de dynamiek van het trio.
Het optreden begint met de lente en eindigt tegen het eind met de winter, seizoenen die door hun tijdelijkheid zowel weemoed als optimisme oproepen. Die eigenschappen worden overtuigend verbeeld door de expressieve, maar altijd aangenaam beheerste stem van Golovchenko.
Zij legt gelukkig uit wat de verhalende elementen in de liederen zijn, liederen die een sociale of rituele functie hebben, maar ook een aangename poëtische lichtvoetigheid bezitten. De onvermijdelijke verwijzingen naar de benarde positie van het Oekraïense volk doen naast de muziek haast ongepast aan, maar zijn gezien de onderdrukkingsgeschiedenis van de muziek wel weer treffend. Het concert eindigt na één lange set met ’Kyiv’, een ode aan de geboorteplaats van Golovchenko. Het trio moet op tijd weg voor een tv-optreden bij ’Podium Witteman’.
Muziek
Concert: Trio SonCe. Gehoord: 27/2, De X, Qbus, Leiden.