Een vakjury onder leiding van kunsthistoricus Rudi Ekkart oordeelt over de inzendingen voor een onderzoeksprijs. Dat moet gaan om op origineel onderzoek gebaseerde publicaties of presentaties over de geschiedenis van Leiden. Een breed samengestelde Leidse jury buigt zich over de inzendingen voor de publieksprijs.

Dijkgraaf Rogier van der Sande is voor de tweede keer voorzitter van de jury van de publieksprijs en verheugt zich er enorm op. ,,Ik dacht die eerste keer dat het vooral boeken zouden zijn. Maar het was veel breder en werd een enorm succes. We hadden iets van zestig inzendingen. En de winnaar, de herbegrafenis van Diederik van Leyden Gael, die zag ik niet aankomen. Dat duurde nog geen dag, maar kreeg duizenden stemmen.’’

Creativiteit

Ook nu mag het van alles zijn. Het kan een stripboek zijn, een groots en meeslepend project of een speurtocht door de stad. Eigenlijk maakt het niet uit. Zolang het maar gebeurde in de periode van 2017 tot en met 2021 en over de geschiedenis van Leiden ging. ’Het brede publiek aansprekende publicatie, presentatie of manifestatie over de geschiedenis van Leiden’, heet het formeel.

Creatieve voorstellen die daar op het eerste gezicht misschien een beetje buiten vallen, lijken evenwel niet bij voorbaat kansloos. Van der Sande en Rens Heruer, voorzitter van de HVOL Oud Leidenprijs-commissie, vinden het helemaal niet erg om verrast te worden. Graag zelfs. ,,Maar natuurlijk ook weer niet alles’’, waarschuwt Van der Sande. ,,Het mag best een boek zijn over Leiden in het jaar 1000 dat in die periode verscheen, bijvoorbeeld, maar niet een herdruk ervan. Daar trappen we niet in.’’

Wat zeker iemand moet inzenden, zegt Heruer, is de door Sjaak van de Geijn op gang gezette zoektocht naar schans Lamme - de vindplaats van de hutspot op 3 oktober 1574. ,,Of denk aan de smalfilmliga, die tachtig jaar bestaat. Die filmamateurs hebben zo ontzettend veel prachtig materiaal dat voor zo’n groot deel van de Leidenaars nog onbekend blijft!’’

Enthousiasme

Niet dat die initiatieven meer kans zouden hebben dan andere omdat hij ze nu noemt, trouwens. Heruer wil er alleen maar mee illustreren hoeveel Leidenaars er wel niet enthousiast bezig zijn met de historie van de stad. ,,Als in geen andere stad’’, zegt hij stellig. ,,En ja, dat kan ik zelfs een beetje onderbouwen. In kleine gemeenschappen is het misschien meer, maar niet in wat grotere steden. Zo hoorde ik laatst dat de historische vereniging in Den Haag wel duizend leden haalde. Nou, wij hebben er 2500 en ook nog een stuk of 40 bedrijfsleden. En er komt bijna elke máánd wel een of ander boek uit dat te maken heeft met de geschiedenis van Leiden, dat durf ik wel te beweren.’’

Bovendien kan Heruer suggesties spuien zoveel hij wil, hij gaat er niet over. Dat is aan Van der Sande als juryvoorzitter. En zelfs dan nog in beperkte mate. ,,De jury doet straks een voordracht van een stuk of vijf inzendingen, waarvan wij denken dat het de beste uitingen zijn. En ook met een hele brede variëteit, niet vijf boeken of zo. En door de Leidenaars daar vervolgens over te laten stemmen kunnen zij aangeven welke daarvan dat historisch enthousiasme het meest heeft geraakt. Want dáár gaat het om.’’

Voordrachten kunnen tot en met 31 augustus, naar oudleidenprijs@oudleiden.nl. Die mogen overigens overal vandaan komen, zolang de voordracht zelf maar over Leiden gaat. En men heeft dus de tijd. ,,Dat ging de vorige keer goed, en de inzendingen kwam heel gespreid binnen, dus dat doen we weer’’, zegt Van der Sande. ,,Er ontstaat reuring, je merkte dat het langzaam tractie kreeg. Dat heeft het nodig, kennelijk.’’ En als iemand die tijd benut om speciaal iets op touw te zetten om die prijs binnen te slepen? ,,Nou, dat is toch prima? Dat zou geweldig zijn!’’

De uitreiking is 5 november, de 120e verjaardag van HVOL. De prijzen bestaan uit een oorkonde en een geldbedrag van ’ten minste’ 2500 euro. Heruer: ,,De formulering biedt de ruimte om het bedrag te verhogen als naar het oordeel van jury en/of het bestuur er sprake is van een uitzonderlijke kwaliteit.’’