Troostende of verduidelijkende woorden in romans over kanker: van ’Kankerpaviljoen’ tot ’De volgende scan duurt vijf minuten’
Lieke Marsman.© United Photos/Paul Vreeker
Wie kanker heeft, kan troost putten uit kunst. Schrijvers en dichters hebben prachtige boeken over hun ziekte geschreven.
Prof. Ad Kaptein (1949), medisch psycholoog in het Leids Universitair Medisch Centrum, schreef een boekje waarin hij een aantal goede, zeer lezenswaardige voorbeelden opsomt. ’Kanker schrijven’ heet de bundel, die onlangs is verschenen bij uitgeverij Elmar.
Ad Kaptein.© foto pr
Het boekje bestaat uit columns die eerder in het vakblad Medische Oncologie stonden. Sinds 2019 is Kaptein is daar de schrijver van de column ’Helende woorden’. Deze veel mooiere titel had ook niet misstaan als titel van het boek.
Beroemde boeken als Kankerpaviljoen van de Russische schrijver Aleksander Solzjenitsyn, Mortality van de Amerikaan Christopher Hitchens, Un mort très douce van de Franse Simone de Beauvoir en Illness as a metaphor van de Amerikaanse Susan Sontag.
Kaptein vindt dat geen enkele oncoloog aan de slag mag voordat hij Kankerpaviljoen heeft gelezen. De patiënten in het boek zijn herkenbaar, de specialisten ook. In 1966 komt de roman uit, in 1970 wint de schrijver de Nobelprijs voor Literatuur.
Ook een aantal Nederlandse boeken komt langs, zoals Stadium IV van Sander Kollaard en de dichtbundel ’De volgende scan duurt vijf minuten’ van Lieke Marsman. Deze dichteres - van 2021 tot 2023 Dichter des Vaderlands - krijgt op haar 27ste de diagnose van kanker ter horen: ’Op de hoek van de straat bestel ik een dubbele whisky, het kan me niet schelen dat het half elf ’s ochtends is’.
’Kanker schrijven’ is een goed beginpunt om verder te lezen, voor wie met kanker te maken heeft.