De Ig Nobelprijs is bestemd voor onderzoek dat ’eerst aan het lachen maakt, en vervolgens tot nadenken aanzet’. Kret en Prochazkova zijn geïnteresseerd in de vraag hoe partnerkeuze tot stand komt. Dat onderzochten ze onder meer in 2018 tijdens het festival Lowlands, waar ze 140 single jongeren tegenover elkaar zetten en hartslag, transpiratie op de vingers en pupilgrootte werden geregistreerd.

Als twee deelnemers elkaar leuk vonden, bleken hartslag, huidgeleiding en pupilgrootte te ’synchroniseren’. Uiteindelijk konden de gegevens over pupilgrootte niet worden gebruikt, omdat pupillen ook gevoelig zijn voor licht. ,,Dat vervuilde de onderzoeksresultaten, maar uit ander onderzoek weten we toch dat er een correlatie is tussen aantrekkingskracht en pupilgrootte.’’

Parodie

De Ig Nobelprijs is in 1991 bedacht als parodie op de Nobelprijs. Die prijs wordt algemeen beschouwd als de belangrijkste wetenschapsprijs die er is, maar er komt maar heel weinig wetenschappelijk onderzoek voor in aanmerking: natuurkunde, scheikunde, geneeskunde en economie. Het overgrote deel van het wetenschappelijk onderzoek, hoe briljant ook, kent geen vergelijkbaar eerbetoon.

De Ig Nobelprijs is ontstaan als een reactie hierop, maar geldt inmiddels zelf ook als tamelijk prestigieus. Mariska Kret is daarom heel blij met de prijs. ,,Ik vind het niet erg als mensen om mijn onderzoek lachen’’, zegt ze. ,,Als het ze aanzet om er verder over na te denken.’’

Zimbabwaans

De prijs wordt uitgereikt door de jury van een organisatie die zich ’Annalen voor Onwaarschijnlijk Onderzoek’ noemt. Kret beschouwt het als een opsteker voor haar onderzoek dat zij de prijs krijgt. Geld is er niet aan verbonden. ,,Ja, ik geloof dat ik 10 triljoen Zimbabwaanse dollars krijg, maar die munt bestaat niet.’’ De Zimbabwaanse dollar is in 2015 uit roulatie genomen na enorme hyperinflatie.

Sinds de experimenten op Lowlands heeft haar onderzoek naar ’het spiegelen van emoties’ tot veel vervolgonderzoek geleid, zegt ze. ,,Ik heb twee aio’s mogen aannemen. Elio Sjak-Shie onderzoekt verder hoe aantrekkingskracht bij mensen werkt, Friederike Behrens onderzoekt in de Apenheul hoe dat bij orang oetans gaat. We willen een ’Tinder voor orang oetans’ ontwikkelen.’’

Twee andere Nederlandse onderzoekers mogen dit jaar ook een Ig Nobelprijs in ontvangst nemen. Kunsthistoricus Peter de Smet van de Radboud Universiteit krijgt de prijs voor een onderzoek uit 1986 naar Maya’s. Hij ontdekte dat zij elkaar klysma’s met alcohol toedienden om dronken te worden.

De Ig Nobelprijs voor de Vrede gaat naar hoogleraren Bianca Beersma en Paul van Lange en onderzoekers Kim Peters en Annika Nieper van de Vrije Universiteit Amsterdam. Op basis van hun roddel-onderzoek ontwikkelden zij een algoritme waarmee roddelaars strategisch kunnen bepalen wanneer ze de waarheid moeten vertellen en wanneer ze beter kunnen liegen.