Valerio was één van de sprekers tijdens de viering van het 35-jarige bestaan van het Centre for Human Drug Research (CHDR). Zo lang geleden, tenminste, deden farmacologen Douwe Breimer en Adam Cohen een eerste subsidieaanvraag voor onderzoek. Het is het oudste document in het archief, dus dat moet wel de startdatum zijn.

In 35 jaar tijd groeide het CHDR uit tot een instituut met 165 personeelsleden, promoveerden er meer dan vijftig onderzoekers en betrok het in 1996 als tweede bedrijf nieuwbouw op het Leiden Bio Science Park. Sinds het emeritaat van Adam Cohen in november 2018 wordt het instituut geleid door Geert-Jan Groeneveld en Koos Burggraaf.

Valerio (66), die in 1998 als één van de eerste Leidse farmaceutische onderzoekers een commercieel bedrijf oprichtte, wilde wel even terugblikken op de afgelopen 35 jaar. Maar het ondernemersvuur brandt nog altijd hoog in hem en daarom besloot hij vorig jaar, samen met zijn drie maatjes van destijds - Jaap Goudsmit, Ronald Brus en en Onno van de Stolpe een nieuw biotechbedrijf op te richten onder de naam Leyden Labs. Doel: het maken van een snelwerkend, universeel, kant-en-klaar griep- en coronabeschermingsmiddel.

Geldschieters

Een zekere leeftijd zien zij daarbij niet als nadeel, zei Valerio in het Atrium van Naturalis Biodiversity Center, waar het CHDR zijn lustrum vierde. ,,Het betekent vooral dat geldschieters sneller over de brug komen met financiering voor onze projecten.’’ Dat ging prima: een rondje langs investeerders resulteerde in maart vorig jaar in een ’oorlogskas’ van 40 miljoen euro, begin dit jaar aangevuld met nog eens 125 miljoen. Voor alle zekerheid besloten de heren wel een jonge directeur aan te trekken: Koenraad Wiedhaup.

Leyden Labs mikt op passieve immunisatie in de vorm van een neusspray. Die toedieningswijze heeft twee voordelen. Ten eerste komen virussen dáár vaak het lichaam binnen, en dan is het belangrijk dat daar onmiddellijke bescherming klaarstaat om de binnendringers te bestrijden.

Lagere doses

Ten tweede, zegt Valerio, is uit onderzoek gebleken dat een neusspray al bij veel lagere doses effectief is tegen griep- en coronavirussen dan de traditionele schouderinjectie.

Een neusspray met de naam PanFlu tegen álle soorten griep is het verst ontwikkeld. De werkzame stof is het monoclonale antilichaam CR9114 dat Goudsmit al lang geleden ontwikkelde en dat nu in eigendom is van Janssen. Het werkt tegen alle bekende influenza A- en B-types en kan standaard aan het begin van elk griepseizoen worden toegediend.

Coronavirussen

Een tweede spray, dat immuniteit moet geven tegen alle coronavirussen, heeft de naam PanCov. Het is nog niet zo ver ontwikkeld als de griep-neusspray.

Leyden Labs heeft ook een onderzoeksteam opgericht dat zijn creatieve ingevingen mag volgen. Valerio noemt de derde neusspray, die de werknaam PanX heeft gekregen, nadrukkelijk een ’moonshot’. Gezien de sterke Leidse onderzoekstraditie naar het mechanisme dat kanker veroorzaakt, zou het een neusspray tegen tumoren kunnen zijn. Valerio ontkent dit degevraagd en zegt dat het om ’bredere bescherming tegen meerdere virusfamilies’ gaat - meer dan alleen griep of corona. ,,Ik geloof dat je in een biotechbedrijf mensen wilde dingen moet laten doen. Je weet nooit wat eruit komt.’’