Russische ’vader van de veldchirurgie’ Nikolay Pirogov was ’verlate leerling van Herman Boerhaave’
Nikolay Pirogov.© Foto Wikipedia
Hij staat bekend als de ’vader van de veldchirurgie’, maar volgens de Leidse promovendus Inge Hendriks was de Russische arts Nikolay Pirogov (1810-1881) veel meer. ,,Hij verhief de geneeskunde in Rusland van een ambacht tot de wetenschap’’, zegt ze in een interview voor het laatst verschenen LUMC-magazine.
De contacten tussen Russische en Nederlandse onderzoekers zijn gespannen sinds 2014, het jaar waarin Rusland de Krim veroverde op Oekraïne. Na de inval in februari dit jaar heeft onderwijsminister Dijkgraaf officiële contacten tussen wetenschappelijke instellingen zelfs verboden. Alleen ’persoonlijke samenwerking’ tussen onderzoekers onderling is nog toegestaan. Toch zegt Hendriks, die onderzoek doet naar de invloed van Herman Boerhaave op de ontwikkeling van de Russische medische wetenschap, dat zij nooit moeilijkheden heeft ondervonden. ,,Zowel in makkelijke als moeilijke tijden hebben we de dialoog gehouden, elkaar bijgestaan en afspraken nooit geschonden.’’
Ether
Pirogov had toegang tot de archieven van Herman Boerhaave, die worden bewaard in de Militaire Medische Academie S.M. Kirov. Die beïnvloedden Pirogov zozeer, dat Hendriks hem omschrijft als een ’verlate leerling van de Leidse medische school’. In 1847 paste hij als eerste chirurg ether toe als effectieve anesthesie, waarmee hij de operatiepraktijk van die dagen enorm verbeterde. Ook gebruikte hij als één van de eerste artsen gips voor het zetten van gebroken beenderen.
Met haar onderzoek wil Hendriks Pirogov de plaats geven die hij volgens haar verdient, als grote medische vernieuwer.