Met enkele telefoontjes en berichten in WhatsAppgroepen stond maandag in een mum van tijd een organisatie om goederen in te zamelen voor hulp in Turkije. ,,Er zijn een boel kleine organisaties, maar Turken zijn snel, hè. Even de telefoon pakken, tak, tak, tak. Het is als riviertjes die samenkomen’’, zegt Durmus Dogan van de Turkse ondernemersvereniging Tover.

Dogans onderneming Aktie Reizen is een van de vier plekken die de betrokken vrijwilligers, instellingen en organisaties in de stad aanwezen als inzamelplek. De andere drie zijn het cultureel centrum van stichting Fatih, het gebouw van de Turkse arbeidersvereniging HTIB en de moskee Mimar Sinan (voor de adressen, zie kader onder dit artikel). ,,We hebben geprobeerd het te spreiden over de stad, zodat het voor iedereen zo makkelijk mogelijk is om langs te komen’’, zegt Fatih Kasapoglu van de stichting Fatih.

Sorteren

De moskee aan het Kooiplein is het ’grote’ verzamelpunt waar alle Leidse donaties terechtkomen om te sorteren. Steeds als er genoeg is, gaat een seintje naar de landelijke ’tak’ van de operatie, die de spullen ophaalt en naar een centraal punt brengt, van waaruit het naar het rampgebied gaat. ,,Want dit gebeurt overal in het land, niet alleen in Leiden’’, zegt Dogan. ,,Er zijn constant vrachtwagens onderweg.’’

Er is vooral behoefte aan winter- en regenkleding, schoeisel, slaapzakken, tenten, luiers en andere babyartikelen, en menstruatieartikelen. En van alles: véél. ,,Het is een enorm gebied dat getroffen is’’, zegt Dogan. ,,Een gebied ter grootte van Amsterdam tot Parijs, met tien steden, waarvan er vijf of zes nu helemaal plat zijn. Zo moet je denken. We zijn ook enorm dankbaar dat Nederland gelijk hulptroepen heeft gestuurd.’’

Dat betekent niet dat alles geaccepteerd wordt. Van eerdere acties weet Dogan dat mensen, hoe goed bedoeld ook, soms zo’n gelegenheid aangrijpen om de zolder op te ruimen. Zij vragen daarom nieuwe of bijna nieuwe spullen. ,,Tweedehandskleding mag natuurlijk wel, maar alleen als het gewassen en echt nog goed is. Anders gooien we het weg.’’

Viraal

Sinds de organisatie rond is en een flyer met informatie op zoveel mogelijk plekken verspreid wordt gaat de actie viraal, weet Emine Guney, die namens het Platform Turkse zelforganisaties de boel coördineert. ,,Je ziet hier echt de macht en kracht van sociale media’’, zegt ze. ,,Ik kreeg net een telefoontje ergens uit Frankrijk, waar ze het nu ook zo gaan doen.’’

Tot haar genoegen is het ook niet alleen de naamsbekendheid die goed loopt, het inzamelen zelf gaat ook als de brandweer. Bij het sorteercentrum in de moskee komen voortdurend ladingen van de verzamelpunten binnen en meldt zich een niet aflatende stroom Leidenaars om spullen af te geven - waarvan sommige schijnbaar rechtstreeks uit de winkels om de hoek komen. De massa zakken en tassen wordt uitgepakt en gesorteerd op grote tafels en in dozen en zakken gedaan. In de hal geven vrijwilligers om de paar seconden een nieuwe doos door voor de verzendstapel.

,,Babykleding, winterkleding en jassen vooral’’, zegt Hakan Yazici over de vele zakken die hij uit zijn auto haalt. ,,Spullen die we zelf over hadden en die we bij en kennissen verzameld hebben. Straks komen we nog met meer. Alles wat erheen kan, moet erheen. Het is echt heftig, daar. Zoveel oude gebouwen, zoveel mensen.’’

Terwijl hij het zegt, wenkt een mevrouw op een balkon van de naastgelegen flat een van de vrijwilligers. Even later zeilt een grote zak vol kleding in een paar dankbare armen. Een jongedame met een zo te zien hagelnieuwe BMW sluit tien meter verder juist de achterklep na het lossen, stapt in en vertrekt weer. Haar plek wordt direct ingenomen door een oude bestelbus. Twee mannen springen eruit en laden een stapel vuilniszakken vol kleding uit. Guney vindt het hartverwarmend. ,,Zoveel mensen zamelen spullen in en bij het sorteren helpen ook zo veel mensen mee. Gelukkig maar, want alle hulp is welkom.’’

Syrië

Met het Rode Kruis en het Turkse Rode Maan onderhoudt Guney contact in het rampgebied zelf, want met het verzending alleen is het niet gedaan. ,,Dat heb ik net ook gezegd aan die mensen uit Frankrijk. Wat wij hier doen, is vooral voor de slecht bereikbare gebieden. In de getroffen grote steden gaat het allemaal nog vrij snel en zijn de grote hulporganisaties erg actief. Wij proberen op de minder goed bereikbare plekken te komen. De Rode Maan kan ons precies vertellen welke routes nog een beetje begaanbaar zijn.’’

Zeker om Syrië te bereiken, is veel geregel nodig. ,,Maar weinig gaat die kant op en je komt de grens ook moeilijk over’’, weet Guney. ,,Dat kun je echt het beste vanuit hier regelen. We bepalen hier al welke vrachtwagen daarnaartoe gaat en geven dan de kentekens en gegevens van de chauffeur door, zodat Rode Maan ter plaatse kan regelen dat ze mogen doorrijden.’’

,,We gaan door zolang we vrachtwagens kunnen vullen, we stellen geen deadline’’, zegt Guney. De inzamelpunten zijn in principe overdag steeds open (HTIB vanaf 13.00 uur tot circa 21.00 uur). Maar mocht dat niet uitkomen, dan is een ander tijdstip met een telefoontje naar de betreffende organisatie meestal wel te regelen. En anders kunnen mensen hem mobiel bellen, zegt Durmus Dogan: 06-41009955. ,,Dan komt het wel goed. Zo doen we dat.’’